Podczas badania prowadzonego w Regent University [2] zapytano w wywiadach „Zetki”, jakiego chcieliby mieć szefa w swojej pracy, a oni udzielili następujących odpowiedzi…
Zrozumieć „Zetki” to znać ich historię i potrzeby
Dzieciństwo „Zetek” to okres poważnego kryzysu finansowego 2008 roku. Jako dzieci byli świadkami kryzysu i upadku zaufania do branży inwestycyjnej i finansowej. Pamiętają presję finansową w rodzinnym domu, wynikającą np. z wzrostu raty kredytów hipotecznych. Słyszeli o recesji, zawirowaniach na rynkach walutowych. A wczesna dorosłość „Zetek”? To pandemia, wojny o których słyszeli w szkole, że... nie wystąpią. Dorośli mówili im, że tradycyjnej wojny i pandemii już nie będzie. Na każdą chorobę są przecież lekarstwa.
1. „Zetki” wychowują się w otoczeniu nowych technologii, nie znają świata bez social mediów. Są nazywani czasami pokoleniem zmiany paradygmatów[1].
2. „Zetki” pewnością poszukują nowych definicji takich paradygmatów jak: praca z sensem, rozwój, cele, spełnione życie. W nowych definicjach upatrują szanse na sprostanie wyzwaniom nadchodzącego świata.
Jak na te potrzeby jest w stanie odpowiedzieć każdy Servant Leader( - ka)?
Znani mi Servant Liderzy, myśląc o pokoleniu Z, uważają, że zmiana paradygmatu przywództwa nie tylko powinna być wyrazem obecnej adaptacji biznesowej, ale koniecznością wzięcia odpowiedzialności za jakość świata, który pozostawimy kolejnym generacjom. Konieczne jest wsparcie ich w nowym świecie, który tak niespodziewanie nadszedł. Historia tego pokolenia może wzbudzić wiele ciekawych przemyśleń, jednak płynący z nich wniosek może być tylko jeden: aby przewodzić kolejnemu pokoleniu, potrzebujemy lepiej zrozumieć jego doświadczenia i potrzeby.
Pierwsza wskazówka. Prawdziwa służba w sercu „Servant as Leader"
Podczas badania prowadzonego w Regent University [2] zapytano w wywiadach „Zetki”, jakiego chcieliby mieć szefa w swojej pracy, a oni udzielili następujących odpowiedzi…
"Lider to ktoś, kto ma w sobie wartości i chce działać na rzecz innych. Zależy mu na sukcesach zespołu i jak każdy z nas, jest gotowy pracować na sukces całego zespołu, a nie tylko na swój własny. Szczerze zależy mu na ludziach w zespole. Wierzy w ludzi i jest gotowy pomóc nam osiągnąć sukcesy. Można na niego liczyć bo jest dla nas wzorem i inspiratorem. Czujemy, że jest naszymi plecami"
W starym, hierarchicznym, dyrektywnym podejściu do zarządzania uważano często, że tylko nowe pokolenie ma dostosować się do panujących zasad na rynku pracy czy organizacji. Jednak do współpracy i osiągania wspaniałych wyników kluczem jest adaptacja i poznanie nawzajem swoich potrzeb.
O takim odejściu od „starej hierarchii” bardzo często wspomina Servant Leaderka Dominika Bettman ( CEO Microsoft)
"Odchodzimy od zarządzania hierarchicznego (…) Ale to się oczywiście nie dzieje z dnia na dzień. Gdyby mi na tym zależało, mogłabym zachować status quo. Chcę, żeby ludzie, którzy idą ze mną, rozwijali się i osiągali swoje cele, zarówno te biznesowe, jak i osobiste. Przez lata pracowałam w bardzo różnych środowiskach. Miałam do czynienia z ludźmi, którzy praktykowali przywództwo hierarchiczne, oparte na autorytecie władzy. Taki model absolutnie mi nie odpowiada”
Dominika Bettman ( CEO Microsoft)
Dla pokolenia "Z" przywództwo to partnerskie spotkanie człowieka z człowiekiem. To partnerskie ( nie hierarchiczne) podejście w którym uznaje się potrzeby osoby, której chce się służyć, tworząc dobre warunki do pracy i życia. Pokolenie Z potrzebuje nas w takiej zmianie myślenia i transformacji kultury przywództwa. O tym mówi pierwsza zasada takiego modelu przywództwa „Serve First”.
Tymczasem w manifeście „Servant as Leader” Robert K. Greenleaf [3] napisał, że wszystko w byciu Servant Liderem zaczyna się od przyjęcia postawy bezinteresownej służby innym. Fenomen tego przywództwa wywodzi się z wielowiekowej filozofii servant leadership, dzięki której liderzy rozumieją ścieżkę osobistej transformacji i chcą nią stale podążać. Nawet jeśli trwa ona całe życie lidera.
Aby przyciągać i zatrzymywać najlepszych ludzi organizacje muszą sprawić, by doświadczenie zawodowe samo w sobie było inkluzywne i znaczące. W wywiadzie Satya Nadella ( CEO Microsoft) zasugerował potrzebę zmiany paradygmatu.
„Potrzebna jest zmiana paradygmatu z „pracuję dla Microsoftu” na „jak dobrze Microsoft działa dla mnie?” wywiad z Satya Nadella ( CEO Microsoft)
Możesz mieć silną i eksponowaną pozycję w organizacji, a jednak jeśli to pokolenie nie poczuje twojego „serca dla ludzi” nie pójdzie za tobą tak jak byłoby to możliwe.
Servant Liderzy mówią, że ich organizacyjna pozycja ma niewiele wspólnego z byciem prawdziwym liderem. Liczy się dla nich bardziej „bycie przy ognisku z Indianami” niż w „elitarnym gronie wodza”. Wierzą mocno w bycie blisko potrzeb ludzi („love”).
Jeśli jesteś Servant Liderem, twoja służba wypływać będzie z serca twojej tożsamości i jest wyrazem twojej autonomicznej decyzji a nie kolejnej transformacji w organizacji. Nie mówimy więc o roli, stanowisku czy pozycji w w organizacji. Mówimy o prawdziwym byciu z ludźmi. Aby lepiej zobrazować to o czym mówią młode pokolenia o "byciu z sercem" skorzystajmy z grafiki naszego centrum
Will (z ang. „will” – osobista wola) będąca wynikiem autonomicznej decyzji płynącej z posiadanych wartości oraz oddania ludziom. [4]
Love ( z ang. "love" - miłość) opisujemy jako szczere, autentyczne i dojrzałe bycie przy ludziach i ich potrzebach. "Love" nie oznacza tutaj taniego sentymentalizmu, czy też "zaczarowanego" myślenia.
Servant Leaderzy(-ki) to ludzie, którzy zdefiniowali siebie często w taki sposób dużo wcześniej niż nastąpiła ich promocja w organizacji.
Dla pokolenia "Z" Servant Leaderzy(-ki) to ludzie, którzy z oddaniem służą i pracują na wspólne sukcesy. Ich misją jest prowadzenie zespołu do uzyskiwania najlepszych wyników i najwyższej jakości, nie zapominając przy tym o dbaniu o środowisko „szczęśliwych miejsc pracy”. Ich wpływ na ludzi wynika z gotowości do poświęcenia się na rzecz dobra innych (z ang. „sacrifice” – poświęcenie, gotowość do bycia zaangażowanym) oraz chęci bycia przykładem („lead by example” – prowadź przez przykład).
Tak Servant Leaderzy (-ki) opisują siebie w roli przywódczej: „Służę im i staram się być przykładem, to dlatego mogę mieć wpływ na nich. To dlatego wiem, że idą ze mną”. Takie słowa usłyszeliśmy podczas webinarów w Greenleaf Center for Servant Leadership. Servant Liderzy są gotowi cicho pracować na zapleczu, dokładając się do sukcesów całego zespołu. Ta gotowość do wspólnej pracy zespołu jest dowodem na gotowość bycia Servant Leaderem. To pierwszy ważny powód pokolenia Z, aby wierzyć takim liderom. Widzą ich bezinteresowną służbę, a ona autoryzuje ich przywództwo.
Druga wskazówka. Postaw ludzi na pierwszym miejscu - „Put People First”
Słyszałeś pewnie te słowa w wielu organizacjach, które znasz. Jednak samo mówienie o tym, a rzeczywiste wprowadzenie tego podejścia w organizacji to zupełnie inna historia. Tylko nieliczne organizacje idą naprawdę tą drogą. I tylko one, już teraz pozyskują najlepszych ludzi do swoich zespołów. Tylko najodważniejsze firmy postawią człowieka ponad swoim zyskiem. Jednak to właśnie one mają pewność, że tylko w ten sposób osiągną wspaniały wynik finansowy.
Wprowadzenie tego podejścia do życia każdej części organizacji, pomoże przenieść wasze wyniki i kulturę do poziomu, który sięga o wiele wyżej niż wasze przyszłoroczne cele. To najważniejsza, lecz też wymagająca odwagi, inwestycja z długoterminowym zwrotem. Świetnie pisze o tym „case study” wieloletnia prezeska kilku dużych organizacji Cheryl Bachelder w książce „Dare to Serve” [5]
Kiedy uczę tego podejścia, wspominam o praktykach polskich i zagranicznych organizacji takich jak: ANG, Spectrum Brands, Groupe SEB Polska, Intel, Spotify, Zappos, TDIndustries, Elobau, Toro, Patagonia. Wszystkie te firmy łączy zrozumienie, że najpierw buduje się relacje w oparciu o „community” z ludźmi w organizacji, a dopiero potem z klientami.
W każdej z tych organizacji liderzy stanęli u podstaw zespołu („bottom” – z ang. u podstaw, poniżej), a nie na jego szczycie („top”), przekazując odpowiedzialność, dając autonomię, schodząc z toru pracy ludzi („side” – z ang. z boku). Współpracują po partnersku z zespołami poprzez odwrócenie tradycyjnie znanej hierarchii na rzecz modelu współuczestnictwa, współodpowiedzialności, własności i wolności (ang. „empowerment”, „commitment”, „ownership”, „freedom”).
Ponieważ „Zetki” chcą w pracy mieć możliwość wyrażania swojej autentycznej osobowości i oryginalności, i bardzo sobie cenią różnorodność w zespole, z pewnością poczują i szybko docenią zasadę „Put People First”, która jest rdzeniem podejścia do zespołów każdego Servant Leadera(-ki)
Wspomniałam przed chwilą, że wszyscy Servant Leaderzy(-ki) koncentrują swoje działania wokół ludzi. Dodam, że wspólnym mianownikiem stawiania człowieka na pierwszym miejscu, jest naturalna chęć wspierania innych i troski o nich. Wynika ona zaś z wiary w ich mądrość, potencjał i talenty. Servant Leader naprawdę wierzy w ludzi i w to, że są zdolni do osiągania celów osobistych i zawodowych.
"We run caged, like captive squirrels, on the wheels of archaic, mechanistic, industrial-age, organizations. The faster we run, the faster the wheels turn in a mad race to nowhere. We must escape, and create organizations more compatible with the human spirit and biosphere"
Dee Hock, founder of VISA
Jaką rolę mają w twojej organizacji przedstawiciele pokolenia Z? Opiekują się waszymi klientami? Reprezentują was, wykonują podstawowe i najtrudniejsze zadania? Dajcie im prawdziwe poczucie, że są fundamentami waszej organizacji. Wierzycie w nich? Wspieracie ich, czują waszą troskę? Mówicie im o ich potencjale?
W następnym biuletynie dowiecie się więcej o dwóch kolejnych wskazówkach pracy z młodymi pokoleniami.
1) WYŻSZY CEL I PRACA, KTÓRA JEST PASJĄ I SPEŁNIENIEM
2) SKUTECZNY ZESPÓŁ, KTÓRY OSIĄGA ISTOTNE WYZWANIA
Świat widzi i rozumie potrzebę zmiany paradygmatu przywództwa. Czy i ty wejdziesz na ścieżkę osobistej transformacji, która nigdy się nie kończy? Czy idąc nią, staniesz się Servant Liderem, gdyż tak nazwą cię ludzie, którym służysz?
Pamiętajcie: lepiej jest służyć niż rządzić. Ten rodzaj niezwykłego wpływu nigdy się nie kończy i jest źródłem wielkiej satysfakcji lidera, który widzi, jak inspiruje innych do podążania tą samą drogą.
CENNE ŹRÓDŁA
[1] N. Hatalska, „Raport Gen Z.”, Infuture Institute (2019)
Patrz: https://infuture.institute/raporty/pokolenie-z/ (dostęp: 20.01.2024 r.)
[2] M. J. Aguas, „Millennial and Generation Z’s Perspectives on Leadership Effectiveness” Vol: 13, Iss. 1, 2019, Patrz: https://www.regent.edu/journal/emerging-leadership-journeys/gen-z-generation-z-leadership/ (dostęp: 18.12.2023 r.)
[3] R. K. Greenleaf, „Servant Leadership: A Journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness 25th Anniversary Edition”, 2002
[4] J.C. Hunter, „The Servant: A Simple Story About the True Essence of Leadership”
[5]Ch. Bachelder, „Dare to Serve: How to Drive Superior Results by Serving Others”, 2015